Hero image

Dział Metrologii Historycznej

W Dziale Metrologii Historycznej gromadzi się, opracowuje i udostępnia zabytki kultury materialnej zawiązane z wymianą towarową. Są to przede wszystkim realia kupieckie, wśród których znajdujemy wagi i odważniki (wszelkich typów), łokcie, średnicomierze, miary nasypne i nalewne, a także narzędzia miernicze do cechowania, wzorcowania i legalizacji narzędzi użytkowych. Do najcenniejszych wag należą wagi targowe oraz wagi monetarne. Na szczególną uwagę zasługuje osiemnastowieczna waga I. C. Simona z Wrocławia oraz jedyny publicznie dostępny na świecie egzemplarz wagi stołowej Rademachera. Wśród odważników wyjątkowy zbiór stanowią odważniki składane. Do bardzo rzadkich zabytków należą łokcie wzorcowane w miarach śląskich, pruskich, nowopolskich oraz metrycznych. W zbiorach znajdują się miary nalewne i nasypne. Wśród miar nasypnych, zbożowych zachowały się korce wrocławskie i świdnickie.

Zabytki metrologiczne w większości pochodzą z XIX i XX w., ale w kolekcji znajdują się także zabytki pochodzące z XIV w. Dominują eksponaty pochodzące z terytoriów rozbiorowych Polski, przede wszystkim o proweniencji pruskiej i niemieckiej, ale są także zabytki z innych krajów z Rosji, Austro-Węgier, Niderlandów, Belgii, Francji i Wielkiej Brytanii, także z USA. Zbiór obecnie liczy ponad 2500 eksponatów, na który składają się eksponaty pochodzące z dawnej kolekcji Józefa Arentowicza, przekazy z muzeów dolnośląskich oraz dary i zakupy.

W ramach działalności naukowej prowadzona jest stała współpraca z innymi muzeami, które w swoich zbiorach posiadają tego typu muzealia, szczególnie z Muzeum Miar przy Głównym Urzędzie Miar w Warszawie. Ponadto Muzeum jest członkiem Międzynarodowego Stwarzyszenia Metrologicznego „Miary i Wagi” z siedzibą w Solingen w Niemczech. Najciekawsze muzealia eksponowane są na wystawie stałej w gablotach oraz w postaci dwóch aranżacji – Domu Wagi, Urzędu Miar oraz Stacji Paliw, jedynych tego typu ekspozycji w Polsce. Zaprezentowano tutaj narzędzia miernicze według rodzaju, obrazując ich ewolucyjny rozwój. Wyjątkową ozdobą kolekcji jest waga do wzorcowania odważników użytkowych londyńskiej firmy Oertling, prawdziwy wagowy Rolls – Royce.


Na podstawie:
A. Janiszek, Dzieje miar w Polsce, Warszawa 1979.
G. Hofmann, Metrologicka prirucka, Pilzno 1984.
H. Homann, Preussische Eichaemter 1816-1869 [w:] Zeitschrift fuer Metrologie, 30/1994.

Radosław Skowron

  • Godziny otwarcia

    MAJ - WRZESIEŃ

    wtorek - piątek:

    10.00 - 17.00

    sobota - niedziela:

    11.00 - 17.00

    PAŹDZIERNIK - KWIECIEŃ

    wtorek - piątek:

    10.00 - 16.00

    sobota - niedziela:

    11.00 - 17.00

    Zalecamy rozpoczęcie zwiedzania minimum na pół godziny przed zamknięciem Muzeum

    Ceny biletów

    normalne

    10,-zł

    ulgowe i wycieczkowe

    6,-zł

    oprowadzanie wycieczek

    50,-zł

    lekcje muzealne

    50,-zł

    W piątek wstęp bezpłatny