Niemieckie Muzea w Świdnicy

Idea założenia Muzeum w Świdnicy powstała przed I wojną światową. Starania w tym kierunku podjął nadburmistrz miasta Bernhard Kaewel. W 1911 r. powołał do życia Stowarzyszenie Muzealne (Museumsvereins). Miało ono na celu popularyzacje pomysłu jego utworzenia, zdobywania funduszy oraz pozyskiwania eksponatów. Zalążkiem zbiorów mogły być cenne pamiątki związane ze Świdnicą, często jeszcze średniowieczne, przechowywane w ratuszu oraz budynku dawnego szmatruza (hali targowej) mieszczącego się pod nr 38 na Rynku. Wśród nich znajdowały się puchary z cyny i srebra (w tym wilkom cechu piekarzy), sztandary, mundury straży obywatelskiej z okresu Wiosny Ludów (1848 r.), obrazy, broń (w tym miecz księcia Bolka I) i wiele innych cennych zabytków. Zbiory były jednak za małe, aby na ich bazie utworzyć Muzeum. Dzięki działaniom władz miasta i Stowarzyszenia Muzealnego powstał jednakże cenny zbiór, który mógł stać się w przyszłości podstawą do organizacji Muzeum. Wybuch I wojny światowej przerwał działania nad jego tworzeniem, a Stowarzyszenie Muzealne istniało tylko z nazwy. Również pierwsze lata powojenne nie były odpowiednie do jego założenia. W 1926 r. ożywiło działalność Stowarzyszenie Muzealne. Wiosną 1927 r. zgromadzone dotąd zbiory wystawiono w pomieszczeniu Katolickiej Szkoły dla Dziewcząt (obecnie budynek Szkoły Podstawowej nr 315 na placu Wojska Polskiego). Jako sprzęt wystawienniczy wykorzystano gabloty i oszklone szafy (już w nie najlepszym stanie), które używano w 1911 r. na Wystawie Rzemiosła i Przemysłu w Świdnicy. Tak więc niewielkim kosztem udało się utworzyć zalążek Muzeum. Jego powstanie, nawet w tak ograniczonej formie, pozytywnie wpłynęło na dalszy rozwój tej placówki. Przyczyniło się do pozyskania nowych eksponatów oraz ułatwiło zdobywanie środków finansowych. 1 września 1927 r. kierownikiem Muzeum został Theo Johannes Mann. Mimo, że pochodził z Górnych Łużyc i przybył do Świdnicy dopiero w 1920 r., bardzo związał się z miastem w którym zamieszkał. Popularyzował jego dzieje, a ponadto zajmował się dziennikarstwem, malarstwem i szeregiem innych form działalności kulturalnej. Dzięki jego staraniom prace nad organizacją Muzeum znacznie zintensyfikowano. W tym okresie w jego zbiorach było 270 eksponatów. W związku z tym, że pomieszczenie, w którym tymczasowo eksponowano zbiory było potrzebne do zajęć szkolnych, zaistniała konieczność przeniesienia ich w inne miejsce. W 1931 r. uporządkowane i opisane zbiory zostały przeniesione do trzech pomieszczeń na parterze dawnego klasztoru Kapucynów (wcześniej znajdował się w nich przytułek). W budynku tym był również Urząd Meldunkowy. Wspomniane pomieszczenia Muzeum musiało opuścić w 1939 r., gdyż potrzebował je Urząd Meldunkowy. Zbiory przeniesiono wówczas do znajdującej się naprzeciw willi „Morys Ruh” przy dzisiejszej ul. Muzealnej 4 (stąd powojenna nazwa tej ulicy). Na ekspozycje wykorzystano dziewięć pomieszczeń na parterze. Muzeum otwarto w sierpniu 1939 r. W pierwszej sali znajdowały się zabytki archeologiczne, w tym słynna świdnicka zapinka datowana na lata 1000 – 800 p.n.e., trzy zrekonstruowane groby popielnicowe ludności kultury łużyckiej znalezione w 1938 r. na wojskowym placu ćwiczeń w Słotwinie oraz zabytki neolityczne z okolic Lutomii. W kolejnych pomieszczeniach wystawiano zabytki związane szeroko z dziejami miasta: mundury, broń (w tym miecze), tłoki do bicia monet, plany miasta i twierdzy, konew cechu mydlarzy (Seifenflieder), puchar cechu rzeźników. W jednej z witryn umieszczono kolekcje śląskiego szkła, w tym kryształy (szlifowane, grawerowane). Znakomitym eksponatem była bogato zdobiona barokowa szafa z osiemnastego wieku wykonana przez świdnickich stolarzy. Wystawiano również zabytki związane z kulturą ludową: meble, ubiory, czepce, warsztat tkacki. Nie brakowało zabytków związanych ze sztuką kościelną, jak również naczyń porcelanowych, fajansowych i cynowych, czy też lad cechowych rzemieślników świdnickich. Przypominano również postacie sławnych świdniczan poprzez umieszczenie odlewów ich wizerunków: cesarzową Annę świdnicką (trzecia małżonka cesarza Karola IV Luksemburga), Carla Gottlieba Suareza (twórca powszechnego pruskiego prawa krajowego) oraz barona Manfreda von Richthofena.     
Wydarzenia II wojny światowej utrudniały normalne funkcjonowanie Muzeum, które w tych trudnych czasach mimo wszystko powiększało zbiory. Na początku 1945 r. znajdowało się w nim ok. 3100 eksponatów, z których duża część musiała być przechowywana w magazynie (ze względu na szczupłość pomieszczeń wystawienniczych). W tym okresie istniały plany przeniesienia Muzeum z powrotem do byłego klasztoru Kapucynów, jednakże nie zostały one zrealizowane. Pod koniec wojny najcenniejsze zabytki zapakowano do skrzyń i przewiezione do dworku znanej rzeźbiarki Dorothei von Philippsborn w Strzelcach Świdnickich. Po wojnie eksponaty niemieckiego Muzeum Miejskiego zostały wywiezione ze Świdnicy i nie znajdują się w zbiorach Muzeum Dawnego Kupiectwa.