Hero image

Wystawa pt. „Mundus mercatorius. Świat kupiecki czasów nowożytnych w miarach i dokumentach”

Organizatorzy:
Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Muzeum Narodowe we Wrocławiu

O wystawie (tekst z katalogu)


ystawa pt. „Mundus mercatorius. Świat kupiecki czasów nowożytnych w miarach i dokumentach”, którą widzowie będą mieli okazję zobaczyć we Wrocławiu (ZNiO, 11-30.04.2005) oraz w Świdnicy (Muzeum Dawnego Kupiectwa, 10.06-17.07.2005) ma na celu przedstawienie dawnego zawodu kupca poprzez pryzmat realiów kupieckich. Na wystawie znalazły się zatem obiekty ikonograficzne oraz druki związane z działalnością kupców, a przede wszystkim obiekty metrologiczne w postaci wzorców miar (wzorzec łokcia krakowskiego, warszawskiego), odważników (m. in. najstarszy polski odważnik tego okresu z Torunia), także wagi targowe i monetarne oraz znaki prawa targowego (kapelusz targowy). Zaprezentowane na ekspozycji zabytki metrologiczne mają charakter unikalny i wyjątkowy.


ałożeniem tej wystawy jest pokazanie świata kupieckiego poprzez jego prawne i techniczne otoczenie, wskazanie określonych instrumentów niezbędnych do prowadzonej działalności gospodarczej, stąd też pominięto działalność polityczną i kulturalną kupców. Przestrzeń terytorialną wyznaczają zabytki zgromadzone na wystawie. Ich proweniencja związana jest z wieloma krajami europejskimi, a nawet azjatyckimi. Ramy geograficzne obejmują przede wszystkim ziemie polskie, także te pod obcym panowaniem. Prawa ekonomiczne działają obiektywnie, stąd też działalność handlowa kupców nie tolerowała ograniczeń czy granic.


akreślone ramy czasowe od XV do początków XIX wieku wynikają z jednej strony ze zmian, jakie nastąpiły w organizacji handlu, spowodowane odkryciami geograficznymi i upadkiem dawnych szlaków handlowych, związanych z miastami włoskimi oraz Hanzą. Z drugiej – z postępem technicznym oraz zmianami w zasadach gospodarowania, pojawianiem się nowych form spółek, banków czy wreszcie kompanii handlowych operujących na olbrzymich zamorskich obszarach. Odpowiedzią na te zmiany były coraz doskonalsze w swej formie narzędzia niezbędne do wymiany handlowej. Znane od początków naszej cywilizacji wagi proste przybierają przeróżne formy, służąc jako wagi miejskie do przeważania towarów. Wobec powszechnej anarchii monetarnej niezbędne były wagi monetarne, które używane były do rozpoznawania monet krążących w obiegu. Moneta bowiem bywała często fałszowana, tak pod względem zawartości kruszcu, jak też obcinana na krawędzi. Zbiór wag monetarnych wraz z odważnikami dobranymi do konkretnych monet jest po raz pierwszy tak zaprezentowany.

 ramach ekspozycji przygotowano dwie aranżacje: Kantor i Dom Wagi Miejskiej. Obie te instytucje bezpośrednio tworzyły i kształtowały świat kupca. Kantor był miejscem jego pracy, a aranżacja na wystawie ma zasygnalizować kontakty kupca ze światem zarówno tym bliskim, jak i odległym – zamorskim. Z jednej strony bowiem kupiec pozostawał w relacjach z innymi kupcami, tworząc konfraternie, z drugiej natomiast realizował różne przedsięwzięcia handlowe: gotówkowe, udzielał kredytów, prowadził korespondencję, księgował, wreszcie planował wyprawy handlowe, obliczając jak najkrótszą trasę wędrówki swoim faktorom. Dom Wagi, zgodnie z prawem skupu i składu, był miejscem poprzez który towar po przemierzeniu docierał na lokalny rynek. Domy Wagi istniały od średniowiecza do początków XIX w. i były także miejscem, gdzie niekiedy legalizowano miary używane w obrocie handlowym.


rganizacja handlu i wymiany towarowej, przepisy prawne oraz sprawy techniczne związane z tą problematyką tworzą rozległe dziedziny, obejmujące ogromne ilości konstytucji, instrukcji, regulacji regionalnych i krajowych oraz narzędzi do wykonywania niezbędnych pomiarów towarowych. Nie jest możliwe, z oczywistych względów, pokazanie ich na jednej wystawie. Dokonano zatem wyboru obiektów, najbardziej znaczących, takich jak: Ustawa na mary i wagi czy wzorce miar, by wspomagając się stosowna aranżacją, przybliżyć odbiorcy mundus mercatorius czasów nowożytnych.

Autor wystawy dr Radosław Skowron

  • Godziny otwarcia

    MAJ - WRZESIEŃ

    wtorek - piątek:

    10.00 - 17.00

    sobota - niedziela:

    11.00 - 17.00

    PAŹDZIERNIK - KWIECIEŃ

    wtorek - piątek:

    10.00 - 16.00

    sobota - niedziela:

    11.00 - 17.00

    Zalecamy rozpoczęcie zwiedzania minimum na pół godziny przed zamknięciem Muzeum

    Ceny biletów

    normalne

    12,-zł

    ulgowe i wycieczkowe

    8,-zł

    oprowadzanie wycieczek

    50,-zł

    lekcje muzealne

    50,-zł

    W piątek wstęp bezpłatny